Dassen in de spoordijk bij Esch zorgden er in 2023 voor dat ruim een week lang geen trein van Den Bosch naar Eindhoven reed. Als ProRail recent niet snel in had gegrepen, had het treinverkeer zomaar wéér een poos stil kunnen liggen. Dat scenario werd nu afgewend, maar zorgt er wel voor dat ProRail in opperste staat van paraatheid verkeert.
In maart 2023 werd bij Esch een dassenburcht in de spoordijk aangetroffen. Ruim een week lang reed er geen trein van Den Bosch naar Eindhoven. ‘Dat nooit meer’, dachten ze bij ProRail, want sindsdien maakt het bedrijf landelijk rondes om plekken langs en bij het spoor te inspecteren. Daarnaast werkt ProRail aan nieuwe methoden om dassenactiviteit eerder te signaleren en de gevolgen ervan goed in kaart te brengen.
En wat bleek: vlak naast de eerdere locatie in Esch werd wéér graverij van dassen in de spoordijk aangetroffen. Nu iets meer naar het zuiden. Er werden drie nieuwe gangen gevonden en er was een verzakking van het spoor die inmiddels is hersteld. Bij twee gangen werden drie weken geleden kleppen geplaatst waarbij dassen het hol wel kunnen verlaten, maar niet terug kunnen.
Bij de derde gang werden afgelopen nacht de kleppen geplaatst, want daar leek volgens ProRail-woordvoerder Aldert Baas nog volop activiteit te zijn. ,,Maar we hebben tien dagen lang een camera op dat hol gezet en zo hebben we kunnen zien dat die activiteit er toch niet was. Dus hebben we de klep er op kunnen zetten.”
Met een been in de sloot
Dan valt het nog mee dat het nu maart is en nog niet alles aan het groeien en bloeien is. ,,Nu kun je nog een hoop zien”, zegt Baas, die dinsdagmiddag nog in Esch is geweest. ,,Maar straks is dat niet zo. Dan zal veel activiteit onopgemerkt blijven. En zelf nu is het al moeilijk om bij spoorbermen te komen. Zelf ben ik net ook met een been in een sloot gegleden, om maar wat te noemen. Het geeft aan dat je met professionele apparatuur aan de slag moet gaan.”
Ondanks de moeilijkheid, is er toch al zo’n duizend kilometer aan spoorberm geïnspecteerd in het kader van de eerder genoemde landelijke inspectierondes. ,,Daardoor hebben we veel beter zicht op de aanwezigheid van de das bij het spoor”, zegt Baas. Nu heeft ProRail naar eigen zeggen zicht op honderden plekken waar de das aanwezig is, terwijl dat in 2023 nog maar om zo’n veertig plekken ging. Belangrijke nuance, volgens Baas: ,,Het is niet zo dat de das nu véél meer aanwezig is. Het is zo dat wij nu gewoon veel meer controleren en dat we dus meer zien.”
Snel ingrijpen bespaart geld, tijd en moeite
Aangezien het nu in Esch om drie zo goed als inactieve dassengangen gaat, kon er snel ingegrepen worden. Met bijvoorbeeld actieve dassenburchten is het al een heel ander verhaal. Dassen en burchten zijn beschermd en dus moet toestemming gevraagd worden aan de overheid om in te grijpen. Volgens ProRail duurt zo’n proces maanden.
,,Dat duurt te lang en dat is voor ons een grote zorg. Het zou namelijk veel geld, tijd en moeite besparen als we snel in actie komen zegt hij. ,,Ook voor de das is het beter als we snel op kunnen treden. Want als zo’n beestje er al een tijd zit, is een verhuizing een stuk ingrijpender dan wanneer er pas net gegraven is.”
Laatste vraag: waarom gaan dassen uitgerekend in spoordijken zitten? ,,We kunnen het de das moeilijk zelf vragen”, zegt Baas droogjes. ,,Maar een spoordijk ligt wat hoger en dus droger, is wat meer beschut en relatief rustig. Allemaal omstandigheden waar een das baat bij heeft.”
